Każdego roku, 30 maja, obchodzimy Światowy Dzień Stwardnienia Rozsianego (SM) – dzień solidarności z osobami zmagającymi się z tą nieprzewidywalną i przewlekłą chorobą układu nerwowego. To także czas, by zwiększać świadomość społeczną, promować wczesną diagnostykę i zachęcać do wspierania badań nad nowoczesnymi terapiami.
Czym jest stwardnienie rozsiane?
Stwardnienie rozsiane (łac. sclerosis multiplex, SM) to przewlekła, zapalna choroba autoimmunologiczna, w której układ odpornościowy atakuje osłonki mielinowe otaczające włókna nerwowe w mózgu i rdzeniu kręgowym. W wyniku uszkodzenia mieliny przekazywanie impulsów nerwowych jest zaburzone, co prowadzi do różnorodnych objawów neurologicznych.
Choroba najczęściej ujawnia się u młodych dorosłych (20–40 lat), częściej u kobiet niż u mężczyzn. Przebieg SM może być bardzo zróżnicowany – od łagodnych epizodów po postępujące formy prowadzące do niepełnosprawności.
Jakie są pierwsze objawy?
Pierwsze objawy SM mogą być niepozorne i zmienne. Do najczęstszych należą:
- zaburzenia widzenia (np. zamazane widzenie, ból gałki ocznej),
- drętwienia, mrowienia lub osłabienie kończyn,
- zaburzenia równowagi i koordynacji,
- trudności z koncentracją i pamięcią,
- przewlekłe zmęczenie,
- zaburzenia czucia lub funkcji zwieraczy.
Jeśli zauważasz takie objawy – nie ignoruj ich. Wczesna diagnostyka jest kluczowa.
Czy można zapobiec SM?
Obecnie nie istnieje sposób, by całkowicie zapobiec zachorowaniu na SM. Znane są jednak czynniki ryzyka, takie jak:
- predyspozycje genetyczne,
- niedobór witaminy D,
- palenie tytoniu,
- przebycie niektórych infekcji wirusowych (np. wirus EBV).
Zdrowy tryb życia, unikanie palenia i dbanie o poziom witaminy D mogą zmniejszać ryzyko wystąpienia choroby.
Czy SM można wyleczyć?
Stwardnienie rozsiane nie jest obecnie chorobą wyleczalną, ale dostępne są skuteczne terapie, które:
- spowalniają postęp choroby,
- zmniejszają liczbę rzutów,
- łagodzą objawy i poprawiają komfort życia.
Leczenie SM wymaga zaangażowania zespołu specjalistów: neurologów, rehabilitantów, psychologów i terapeutów zajęciowych. Im wcześniej rozpoczniemy terapię, tym większa szansa na zachowanie samodzielności i aktywności życiowej przez długie lata.
Historia Światowego Dnia SM
Światowy Dzień SM (World MS Day) został ustanowiony w 2009 roku z inicjatywy Międzynarodowej Federacji Stwardnienia Rozsianego (MSIF). Obchody odbywają się 30 maja i obejmują kampanie informacyjne, wydarzenia edukacyjne i działania wspierające osoby żyjące z SM. Tegoroczne hasło przewodnie to: „Myśląc o przyszłości – budujemy nadzieję”
Pamiętajmy:
Stwardnienie rozsiane to nie wyrok. Z odpowiednim wsparciem, leczeniem i zrozumieniem społecznym, osoby z SM mogą prowadzić aktywne, satysfakcjonujące życie.